این مصوبه در پی ارائه گزارش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و بنیاد ملی نخبگان به شورای عالی انقلاب فرهنگی در ارتباط با میزان خروج و بازگشت نخبگان به کشور تصویب شد تا راهی شود برای ارتقای گردش نخبگان و تسهیل بازگشت آنها به کشور. این مصوبه به دنبال استفاده درست از ظرفیت این افراد در توسعه علمی و فناورانه ایران است.

از جمله محورهایی که در مصوبه « راه‌ کارهای جذب، نگهداشت، تعامل و بازگشت نخبگان» مدنظر است می‌توان به « تسهیل بازگشت متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور و بهره برداری از ظرفیت آنها در توسعه داخلی» ، « ارتقای گردش نخبگان با تعامل و همکاری موثر میان متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور و بدنه نظام علم و فناوری» و « طراحی برنامه‌های ویژه برای توسعه کسب و کارهای جدید و پیشبرد فناوری‌های راهبردی کشور با استفاده از ظرفیت متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور» اشاره کرد.

جذب نخبگان در دانشگاه‌ ها به عنوان اعضای هیات علمی

در این مصوبه تاکید شده است که «دانشگاه‌ ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و همچنین موسسات آموزشی و پژوهشی وابسته به دستگاه‌ های اجرایی مجاز هستند علاوه بر سازوکارهای موجود، از طریق مرکز تعاملات بین‌ المللی علمی و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از میان دانش آموختگان و اساتید برجسته ایرانی خارج از کشور؛ ذیل برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور در قالب قرارداد پیمانی یک ساله، عضو هیات علمی جذب کنند.»

همچنین «سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است برای تامین ردیف استخدام هیات علمی موضوع این برنامه در سقف ردیف‌های مجاز سالیانه همکاری و اقدام کند. سازمان برنامه و بودجه نیز باید منابع لازم برای این برنامه را در قوانین بودجه سالیانه پیش بینی کند.»

در این مصوبه با تاکید بر تحقق اهداف سیاست‌های کلی علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری و همچنین اقدامات ملی سند جامع روابط علمی بین المللی ایران، آمده است: «معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری موظف است با در نظر گرفتن این سیاست‌ ها با همکاری همه ارکان دولت و دستگاه‌ های اجرایی، سازوکار جذب نخبگان و متخصصان غیر ایرانی به ویژه از کشورهای هدف را، تدوین و برای تصویب و ابلاغ به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کند.»

«دانشگاه‌ ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و همچنین موسسات آموزشی و پژوهشی وابسته به دستگاه‌ های اجرایی می‌توانند اعضای هیات علمی ایرانی که در دانشگاه‌ های برتر دنیا مشغول به فعالیت هستند و پس از طی مراحل قانونی جذب و به عنوان هیات علمی پذیرفته شده‌اندرا با تایید هیات ممیزه خود با حداقل همان درجه علمی مشابه دانشگاه مبدا استخدام کنند.»

تشکیل رصدخانه ملی گردش نخبگان

این مصوبه تاکید دارد که « با هدف ارتقای حکمرانی و هوشمندی ملی در حوزه تبادلات بین‌ المللی سرمایه انسانی به خصوص نیروی انسانی تحصیلکرده و متخصص، « رصدخانه ملی گردش نخبگان» با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و بنیاد ملی نخبگان و با استفاده از ظرفیت یکی از دانشگاه‌ های معتبر کشور، با ماموریت رصد، پایش و ارزیابی جایگاه ایران در جریان‌های بین المللی گردش نیروی انسانی تحصیلکرده، فناوری و متخصص و نخبه و عوامل موثر بر آن، بدون توسعه تشکیلاتی ایجاد شود. »

 افزایش سهم سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاه‌ های اجرایی

« دولت موظف است به گونه‌ ای برنامه‌ ریزی کند که سهم سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاه‌ های اجرایی کشور ارتقا یابد. همچنین دولت باید از کارفرمایان بخش خصوصی برای هرگونه همکاری در طرح‌های بنیاد ملی نخبگان یا بهره گیری از سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه کشور حمایت ویژه کند. »

در این مصوبه بر همکاری اعضای هیات علمی مراکز آموزش عالی و پژوهشی وزارت‌ خانه‌های علوم، تحقیقات و آموزش عالی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بنیاد ملی نخبگان، تاکید و عنوان شده است که « باید برای ارتقا و ترفیع اعضای هیات علمی و همچنین کسری موظفی در موسسات مربوطه برای این افراد اجرایی شود. امتیاز ارتقا و کسری موظفی در کمیته ۳ نفره‌ ای با نمایندگانی از وزارت‌ خانه‌های مربوطه و بنیاد ملی نخبگان بررسی خواهد شد.»

همچنین در این مصوبه آمده است که سازمان امور اداری و استخدامی کشور باید جذب و استخدام را به گونه‌ای تنظیم کند که دانش‌ آموختگان برتر مشمول تسهیلات خدمت نظام وظیفه تخصصی بنیاد ملی نخبگان، مجاز باشند پس از شروع پروژه تحقیقاتی جایگزین خدمت مورد تایید از سوی مرکز نخبگان و استعدادهای برتر نیروهای مسلح و پس از طی دوره آموزش نظامی و قبل از صدور کارت پایان خدمت، نسبت به شرکت در مقدمات استخدام در دستگاه‌های غیرنظامی مانند شرکت در آزمون‌های تخصصی، عمومی، استخدامی و آزمون‌های حرفه‌ایاز قبیل وکالت و نظایر آن و فرآیند جذب اعضای‌های علمی اقدام کنند.»

در این آیین نامه آمده است که « با هدف ارتقای تعاملات بین المللی علم و فناوری، توسعه کسب و کارهای دانش بنیان بین المللی و جذب، بازگشت و نگهداشت نخبگان و متخصصان ایرانی و غیر ایرانی، مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری ریاست جمهوری عهده دار انجام تمامی وظایف محوله به معاونت علمی و فناوری است.»

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#23